Durf jij twijfel actief in te zetten?

Iedereen twijfelt wel eens. Toch houden we er overwegend niet van. Sterker nog; twijfelen wordt in de westerse maatschappij vaak als zwak ervaren. Liever zien we dat er op krachtige wijze een besluit wordt genomen. Hoe dan ook: er rust ontzettend veel potentieel in het vermogen om te twijfelen. In dit artikel geven we je graag wat inzicht in dit potentieel én hoe je het kunt toepassen om het teamwork te versterken. We reiken je daarbij ook een praktische werkvorm aan.

 

De betekenis van twijfel

De welbekende filosoof Rene Descartes kwam met de uitspraak ‘twijfel is het begin van wijsheid’. Hij stelde zelfs voor om over te gaan tot methodische twijfel, ofwel twijfelen aan alles waar je mogelijk aan kan twijfelen. Omdat je op die manier alleen over houdt wat noodzakelijk waar is.

Als je zoekt naar de betekenis van twijfel kom je passieve termen tegen als aarzelen, besluiteloos of onzekerheid over wat je moet doen of denken. Dit kan ook zeker het resultaat zijn van té veel of te lang twijfelen. En dat kan zorgen voor passiviteit.

Als je naar de oorsprong van het woord twijfel gaat zoeken in het etymologische woordenboek dan vind je het woord ‘twi’ = twee; tweevoudig en op twee gedachten hinkend. Dit klinkt al actiever. Immers; Je hebt gericht en actief iets te doen om erachter te komen.

 

We kunnen er niet zo goed tegen, toch heeft het nut

In het boek ‘Socrates op sneakers’ beschrijft Elke Wiss op prachtige wijze waarom we twijfelen niet zo goed trekken. Ons brein kan niet goed tegen open eindjes of onbeantwoorde vragen (daarom werken cliffhangers in series ook zo goed). In de oertijd al waren we gebaat bij snelle antwoorden. Dit hielp ons te overleven: waar is voedsel te vinden, hoe kun je een dier doden, etc. , Wij zijn niet gemaakt om ‘het niet te weten’. Onze hersenen lijken dan ook niet de voorkeur te geven aan tijd nemen, stilstaan of een belangrijke kwestie met vragen te onderzoeken.

In de huidige tijd is het niet anders. Zoeken naar noodzakelijke informatie, analyseren en aan elkaar koppelen van antwoorden wordt gebruikt om snel een antwoord te krijgen. Zo kun je door naar de volgende stap. In het alledaagse leven is dit ook handig bij vragen als ‘hoe laat is het?’ of ‘wat gaan we vanavond eten?’ Echter doen we hetzelfde als het gaat om grotere vragen waar niet altijd een eenduidig antwoord op is te vinden. En dat werkt averechts. Kwesties die te maken hebben met meningsverschillen, oordeelsvorming of levenskeuzes vragen nou eenmaal tijd en onderzoek: Ga ik voor die nieuwe baan? Willen wij nog samenwerken? Bij dit soort grote vragen zul je het niet-weten, ofwel het twijfelen moeten leren verdragen.

 

Het nut van twijfel

Voor de mensen die nog twijfelen 😊, hieronder een aantal functies van twijfel:

  • Motivatie; twijfel maakt jouw motivatie zichtbaar en helpt om een besluit vanuit intuïtie of ratio te nemen.
  • Raadgever; twijfel laat je niet altijd de gangbare paden bewandelen en andere of nieuwe mogelijkheden zien.
  • Bescherming; twijfel wijst op dingen die mis kunnen gaan en ze kan je daarvoor behoeden.
  • Behoeften; twijfel maakt ruimte voor zelfreflectie en helpt om jouw behoeften scherp te krijgen.
  • Begrip en verdieping; als je vanuit twijfel gaat onderzoeken, ontdek je jouw eigen én andermans leefwereld en overtuigingen.

 

Teamwork

Om echt tot teamwork te komen helpt het om ruimte te maken voor ieders twijfel over de écht belangrijke vragen. En durf je van daaruit samen te onderzoeken en gericht te komen tot een fundament. Een van die belangrijke vragen voor managementteam hebben wij in een eerdere blog aan de orde gebracht ‘De prangende vraag die managementteams zichzelf niet voorleggen’.

Wij garanderen dat je het werkelijke nut van twijfel zult ervaren, zoals hierboven staat beschreven. Daarom reiken we je graag een werkvorm aan die z’n nut al heeft bewezen in de praktijk.

 

Werkvorm ‘Het twijfelkwadrant’

Intentie: een verdiepend gesprek voeren, samenwerking verstevigen, twijfels benoemen of wegnemen en motivatie ervaren om samen tot een weloverwogen besluit te (mogen) komen.

Acties: leg (bv. met schilderstape) een kruis in de ruimte. Vertel de intentie van de oefening en leg kort uit welke stelling of welk vraagstuk centraal staat. In dit geval is de stelling: “Ik committeer mij aan dit team”.

Licht nu de vier kwadranten toe en vraag de teamleden om bewust een plek te kiezen in 1 van de 4 kwadranten.

 

Voer met elkaar een verdiepend gesprek vanuit de vraag:

“Wat maakt dat je staat waar je staat?”

Deze oefening gaat over onderzoek. Dus onthullen, luisteren en doorvragen staan centraal.

 

We wensen je de nodige twijfel toe!